Χώρος διαλόγου για τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Σπουδές

DH t(r)ip της Παρασκευής_05 | From Ink to Link

Το 1945, πάνω απ τα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου , όπου δοκιμάστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως η επιστήμη και η τεχνολογία, ο Vannevar Bush, ένας ευφυής και ταλαντούχος επιστήμονας,  γράφει το εμπνευστικό άρθρο  As We May Think στο περιοδικό Τhe Atlantic Monthly. Στο άρθρο αυτό ο Bush προβληματίζεται και ταυτόχρονα κλείνει το μάτι σ᾽ ένα μέλλον όπου οι επιστήμονες θα επαναπροσδιορίσουν το αντικείμενο, τις μεθόδους αλλά και τους πλέον ιδεατούς γι αυτούς στόχους της έρευνάς τους.

Προτείνει ένα υβριδικό τεχνολογικό προϊόν, τη memex: ένα συνδυαστικό ευρετήριο μνήμης (memex+index), όπου χάρη σ᾽ αυτήν του την οργάνωση,  κάθε στοιχείο μπορεί να αποθηκευθεί, ευρετηριαστεί και αναζητηθεί ταυτόχρονα με ένα ή περισσότερα στοιχεία ακόμη

Λίγα χρόνια μετά, στις 9 Δεκεμβρίου 1968,  σ’ ένα συνέδριο ο Douglas Engelbart παρουσιάζει ένα πλήρες υπολογιστικό σύστημα (complete computer hardware—software system) γνωστό και ως NLS  (oN-Line System). Το σύστημα αυτό δεν διαφέρει και πολύ από τα βασικά στοιχεία ενός σύγχρονου προσωπικού υπολογιστή: ενεργά παράθυρα, υπερκειμενικές συνδέσεις, γραφικά, πλοηγήση και εντολές εισόδου, εφαρμογή τηλεδιάσκεψης κ.ά. Το σύστημα του Engelbart επηρέασε τους μετέπειτα εμπορικούς κατασκευαστές λειτουργικών συστημάτων: γι᾽ αυτό, η επική αυτή παρουσίαση ονομάστηκε κατόπιν The Mother of All Demos

Στα 1960 ο Ted Nelson, ένας νεαρός με σύνδρομο ελλειματικής προσοχής, προσπαθώντας να δαμάσει τους δικούς τους καλπάζοντες ενίοτε συλλογισμούς, επιχειρεί να δημιουργήσει μια τεχνολογία που θα επιτρέπει διαφορετικές εκδοχές πληροφορίας να ενώνονται κατά μη γραμμικό τρόπο, απλά και μόνο μέσω της συσχέτισής τους. Το 1967 βαφτίζει την πρότασή τουProject Xanadu και συνεχίζει, με μια ομάδα χάκερς να αναπτύσσει την ιδέα: ο κώδικας είναι ανοιχτός από το 1999 και το project ακόμη ‘τρέχει’. Ως προς τη σύλληψη του Xanadu,  ο Nelson στο βιβλίο του Literary Machines(1981), κάνει λόγο για ένα παγκόσμιο δίκτυο που θα επιτρέπει την αποθήκευση πληροφοριών όχι ως ξεχωριστά, αλλά ως μη γραμμικά συνδεδεμένα αρχεία, προσβάσιμα επ’ αόριστον, των οποίων οι χρήστες δύνανται να δημιουργούν και να χρησιμοποιούν αντίγραφα.

Αν η οραματική ιδιοφυϊα του Bush είναι εκπληκτική, η διανοητική τόλμη του Douglas Engelbart είναι εντυπωσιακή και η ερευνητική επιμονή του Nelson είναι αξιοθαύμαστη, είναι όλα αυτά τα μικρά ή μεγάλα βήματα στην ανθρώπινη σκέψη και στην επιστήμη  που επιτρέπουν στα 1991 τη δημιουργία από τον Tim Berners-Lee του WorldWideWeb και την εντυπωσιακή δημοτικότητα και περαιτέρω ανάπτυξή του.

Καλό Σαββατοκύριακο,

Η ομάδα DARIAH-ATTIKH της Ακαδημίας Αθηνών

Comments are closed.