Η διδασκαλία και η διαδικασία της μάθησης στην εποχή των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών
Η διδασκαλία και η διαδικασία της μάθησης στην εποχή των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών – Ημερίδα του DARIAH-FR και του HumaNum στην Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales, Παρίσι, 5 Δεκεμβρίου 2014
Οι ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες μας απασχολούν συνήθως σε σχέση με την έρευνα στον τομέα των ανθρωπιστικών επιστημών. Νέα εργαλεία αναπτύσσονται ραγδαία στους περισσότερους κλάδους των επιστημών αυτών και η μαζική ψηφιοποίηση δεδομένων, η χρήση εργαλείων διαχείρισης δεδομένων και στατιστικής ανάλυσης, η ανάπτυξη εργαλείων οπτικής αναπαράστασης δεδομένων αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα. Ωστόσο, λιγότερο βάρος αποδίδεται στη διδασκαλία, όπως και στην ίδια τη διαδικασία της μάθησης που επίσης επηρεάζονται από την δυναμική είσοδο και την αυξανόμενη παρουσία των ψηφιακών τεχνολογιών στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Ο εντοπισμός αυτού του κενού αποτέλεσε το έναυσμα για τη διοργάνωση της ημερίδας «Apprendre et enseigner quand les humanités deviennent numériques» (Η διδασκαλία και η διαδικασία της μάθησης στην εποχή των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών) από το γαλλικό DARIAH και το HumaNum στο Παρίσι στις 5 Δεκεμβρίου 2014 (βλ. την παρουσίαση της ημερίδας εδώ).
Τι μαθαίνουμε από τους ως τώρα πειραματισμούς και τις παιδαγωγικές πρωτοβουλίες ; Πώς να κάνουμε τις προσπάθειες αυτές λιγότερο απομονωμένες; Ποια η σχέση ανάμεσα στην αρχική εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση; Πώς θα μπορούσαν να συνδεθούν οι απαραίτητες επαγγελματικές δεξιότητες με μια γενικότερη ψηφιακή κουλτούρα; Αυτά είναι τα ερωτήματα γύρω από τα οποία κινήθηκαν οι εισηγήσεις και οι προβληματισμοί που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα.
Οι έξι ομιλητές που συμμετείχαν στην ημερίδα μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους με την ιδιότητα του διδάσκοντα, του ερευνητή ή του αρχειονόμου σε μια σειρά από ιδρύματα της Γαλλίας αλλά και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπως η Γερμανία, η Ελβετία και η Ιρλανδία, αναπτύσσοντας ένα διάλογο πάνω σε θέματα εκπαίδευσης δια μέσου των ψηφιακών τεχνολογιών αλλά και εκπαίδευσης στις ίδιες τις ψηφιακές τεχνολογίες. Η αναφορά σε παραδείγματα επιτυχημένων εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών περιελάμβανε μεταξύ άλλων την παρουσίαση μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες από πανεπιστήμια όπως το Πανεπιστήμιο της Λωζάννης (Claire Clivaz), τα Paris I (Léo Dumont/Stéphane Lamassé), Paris Ouest – Nanterre (Valérie Tesnière), Maynooth University (Susan Schreibman), και η École Νormale Supérieure de Lyon (Jean-Philippe Magué). Παράλληλα παρουσιάστηκαν και άλλες δράσεις στον τομέα της εκπαίδευσης στις ψηφιακές ανθρωπιστικές επιστήμες αλλά και της εκπαίδευσης δια των ψηφιακών ανθρωπιστικών επιστημών, όπως τα θερινά σχολεία που διοργανώνονται στη Λειψία της Γερμανίας (Elisabeth Burr – Universität Leipzig) και ο «ψηφιακός φάκελος» για τη διδασκαλία της ιστορίας που διατίθεται από την γαλλική Bibliothèque de documentation internationale contemporaine (Valérie Tesnière) .
Η διερεύνηση της σχέσης μεταξύ ψηφιακών τεχνολογιών και ανθρωπιστικών επιστημών οδηγεί, μεταξύ άλλων και στον επανακαθορισμό των πρακτικών της διδασκαλίας, αυτό ήταν το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι συμμετέχοντες στην ημερίδα στο πλαίσιο μιας συζήτησης που έχει ήδη ξεκινήσει και αναμφίβολα θα έχει και συνέχεια.
Νεφέλη Χατζηδιάκου, Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας