DH t(r)ip της Παρασκευής_86 | Ψηφιακές συλλογές έντυπων περιοδικών λόγου και τέχνης

Στο Πανεπιστήμιο Πατρών (Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης) λειτουργούν τρεις από τις παλιότερες και έγκυρες ψηφιακές συλλογές περιοδικών εφοδιασμένες με ευρετήρια, δυνατότητα αναζήτησης στο περιεχόμενο, πυκνά μεταδεδομένα, και φιλολογική τεκμηρίωση: Η συλλογή «Κοσμόπολις» που περιλαμβάνει 14 τίτλους φιλολογικών και λογοτεχνικών περιοδικών μιας εκατονταετίας περίπου (1830-1934)· η συλλογή «Πλειάς» με 36 ψηφιοποιημένα περιοδικά του 19ου και του 20ού αιώνα (πρόκειται για τη μεγαλύτερη από τις τρεις συλλογή, με υψηλή επισκεψιμότητα και καταγεγραμμένες μεταφορτώσεις του ψηφιακού της περιεχομένου)· και η συλλογή «Δανιηλίς» στην οποία διατίθενται ψηφιοποιημένα 26 περιοδικά Ιστορίας με τοπικό κυρίως προσανατολισμό. Για τη δημιουργία των ψηφιακών συλλογών συνεργάστηκαν επίσης το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, η Δημοτική Βιβλιοθήκη Πατρών και το Ελληνικό Ιστορικό και Λογοτεχνικό Αρχείο (ΕΛΙΑ).

Ένα «Αρχείο Ψηφιοποιημένων Περιοδικών» με 20 τίτλους λειτουργεί στον «Πάνδημο», την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πάντειου Πανεπιστημίου Αθηνών. Συγκαταλέγονται περιοδικά με λογοτεχνικό, κριτικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο, όλα με κυκλοφορία στον 20ό αιώνα και/ή τις αρχές του 21ού (1921-2013). Η ψηφιακή συλλογή διαθέτει συστηματική τεκμηρίωση, δυνατότητα αναζήτησης και μεταφόρτωσης των ψηφιοποιημένων τευχών (ή και μεμονωμένων άρθρων σε ορισμένες περιπτώσεις).

Ο ιστότοπος «Περιοδικά λόγου και τέχνης» του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας διαθέτει πλήρεις σειρές 19 περιοδικών (853 τεύχη) από τα μέσα του 20ού αι. και εξής, με ευρετήρια, δυνατότητες αναζήτησης (38.752 εγγραφές, ανά δημοσιευμένο κείμενο), πυκνά μεταδεδομένα, και φιλολογική τεκμηρίωση. Ο ιστότοπος ενημερώνεται τακτικά με νέους τίτλους.

Μια εντυπωσιακά πλούσια συλλογή ψηφιοποιημένων περιοδικών λόγου και τέχνης λειτουργεί στη «Λύκηθο», της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κύπρου. Πρόκειται για έναν κόμβο ψηφιακών συλλογών διαφόρων επιστημονικών περιοχών. Ανάμεσά τους η ενότητα της λογοτεχνίας περιέχει 1.410 τεκμήρια (τεύχη περιοδικών), στη συντριπτική τους πλειοψηφία από τη συλλογή του ΕΛΙΑ. Οι σειρές των περιοδικών δεν είναι πλήρεις, αλλά η έρευνα υποστηρίζεται με ευρετήρια, δυνατότητα αναζήτησης, τεκμηρίωση, και μεταφόρτωση των ψηφιοποιημένων τευχών.

Η Ψηφιακή Βιβλιοθήκη «Ηπειρομνήμων» του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων (Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης) διαθέτει 95 ψηφιοποιημένες περιοδικές εκδόσεις του 19ου και του 20ού αιώνα, με έμφαση στις τοπικές εκδόσεις της Ηπείρου. Όμως, αρκετές φορές δεν χαρακτηρίζονται από πληρότητα. Ομοίως, μπορεί ο ερευνητής/αναγνώστης να εντοπίσει ψηφιοποιημένες περιοδικές εκδόσεις και σε ψηφιακά αποθετήρια άλλων Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων που διαθέτουν τα (έστω ελλιπή) περιεχόμενα των περιοδικών τους, όπως η «Ψηφιοθήκη» του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

Στα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (ΑΣΚΙ) διατίθενται πλήρεις σειρές τριών σημαντικών περιοδικών για τη Νεοελληνική Λογοτεχνία και Κριτική του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα (Επιθεώρηση Τέχνης, Κριτική, Η Συνέχεια) σε μορφή αρχείων pdf ανά τεύχος (όπως, επίσης, και ο εμβληματικός Πολίτης). Σε εξέλιξη βρίσκεται η αποκατάσταση της ψηφιακής βιβλιοθήκης «Αρχείο Ψηφιοποιημένων Λογοτεχνικών Περιοδικών» του Ιδρύματος Ελληνικού Πολιτισμού (8 τίτλοι, 2.184 τεύχη).

Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει στο περιοδικό Διαβάζω (1979-2012) του οποίου τα 531 τεύχη διατίθεται ψηφιοποιημένα σε ιδιωτικό ιστότοπο με ελεύθερη πρόσβαση. Τα τεύχη ξεφυλλίζονται μέσω της πλατφόρμας ανάγνωσης ψηφιοποιημένων εκδόσεων issuu, χωρίς δυνατότητες αναζήτησης.

Η αναφορά στο αισθητικά φροντισμένο ηλεκτρονικό περιοδικό Χάρτης ταιριάζει να κλείσει την παρουσίαση αυτή, επειδή ακριβώς ο ιστότοπός του φιλοξενεί πλήρη σειρά των παλαιότερων έντυπων τευχών του σε ψηφιοποιημένη μορφή. Η συνύπαρξη αυτή σηματοδοτεί τη μετάβαση από την έντυπη στην ηλεκτρονική έκδοση και κυκλοφορία των περιοδικών λόγου και τέχνης στην εποχή μας.