Ανασκαφή κειμένων και ανάλυση τόπων
Το πενθήμερο 3-7 Νοεμβρίου 2014, η Ομάδα DARIAH–GR της Ακαδημίας Αθηνών διοργάνωσε εργαστηριακό σεμινάριο με τίτλο Ανασκαφή κειμένων και ανάλυση τόπων, αποτελούμενο από δύο ενότητες, τα πρότυπα και εργαλεία κωδικοποίησης κειμένου και τα γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών με ιδιαίτερη αναφορά στο ευρύ φάσμα των ανθρωπιστικών επιστημών. Το σεμινάριο διάρκειας 20 ωρών πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Ιστορικού Αρχείου του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), που ευγενικά παραχωρήθηκε από τη διεύθυνση του Αρχείου. Εισηγητές του σεμιναρίου ήταν οι κ. Νικόλαος Παπαδάκης (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός ΕΜΠ, PhD) και Νάσος Αργυρίου (Γεωπεριβαλλοντολόγος PhD). Το σεμινάριο παρακολούθησαν 35 συνολικά ερευνητές: μέλη της ομάδας έργου DARIAH-GR της Ακαδημίας Αθηνών, του Πανεπιστημίου Αθηνών, και του Ε.Κ. Αθηνά, ερευνητές της Ακαδημίας Αθηνών και ερευνητές του Ιστορικού Αρχείου του ΠΙΟΠ.
Η πρώτη ενότητα με τίτλο Εισαγωγή στα πρότυπα και εργαλεία κωδικοποίησης κειμένου στα πλαίσια των ανθρωπιστικών επιστημών διάρκειας 12 ωρών, είχε ως στόχο να εισαγάγει τους συμμετέχοντες στις τεχνικές κωδικοποίησης κειμένου. Οι συμμετέχοντες, αρχικά, εξοικειώθηκαν με τις βασικές έννοιες της κωδικοποίησης κειμένου και στη συνέχεια παρακολούθησαν το τρόπο με τον οποίο αυτές συνδέονται με στοιχειώδη ζητήματα της ψηφιακής αναπαράστασης της πληροφορίας. Συμπληρωματικά των βασικών θεωρητικών στοιχείων της θεωρίας παρουσιάστηκαν αδρομερώς τα συνδεόμενα με αυτήν εργαλεία: αφενός τα πρότυπα XML, ΤΕΙ, και XSLT και αφετέρου εργαλεία βάσεων δεδομένων, SQL, graph databases, NoSQL. Ακολούθησε πρακτική άσκηση των συμμετεχόντων, υπό την καθοδήγηση του εισηγητή, μέσα από την οποία τούς δόθηκε η δυνατότητα να πειραματιστούν -σε μικρές ομάδες- στην κωδικοποίηση και σήμανση κειμένου που οι ίδιοι επέλεξαν, χρησιμοποιώντας τα πρότυπα και τα εργαλεία που τους παρουσιάστηκαν.
Η δεύτερη ενότητα του σεμιναρίου με τίτλο Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) και ανθρωπιστικές επιστήμες διάρκειας 8 ωρών, είχε ως στόχο να πληροφορήσει τους συμμετέχοντες για την αναγκαιότητα της χρήσης του GIS, τη λειτουργία του, τη διαλειτουργικότητά του με τα κυριότερα συστήματα πληροφοριών και, ασφαλώς, τις εφαρμογές του στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Οι ερευνητές που το παρακολούθησαν εξοικειώθηκαν με τα περιβάλλοντα τόσο του ArcGIS, όσο και ανοιχτών GIS λογισμικών (QGIS, Google Earth για GIS), ασκήθηκαν στις βασικές λειτουργίες τους και αναζήτησαν δυνατότητες εφαρμογών τους σε επιμέρους πεδία των ανθρωπιστικών επιστημών με έμφαση στην ιστορία και την αρχαιολογία.
Χρήστος Τερζής, Ερευνητική ομάδα DARIAH-GR Ακαδημίας Αθηνών