Οι Ανθρωπιστικές Σπουδές σε κρίση – ζήτω οι Ανθρωπιστικές Σπουδές!
Ένα από τα πλέον φλέγοντα ζητήματα στις συζητήσεις για τον ακαδημαϊκό χώρο και το μέλλον των πανεπιστημίων είναι το λεγόμενο τέλος των Ανθρωπιστικών-Σπουδών-όπως-τις-ξέραμε. Καθώς η αγορά φαίνεται να ζητά και να απορροφά ολοένα με μεγαλύτερη ευκολία επιστημονική γνώση, δεξιότητες και ικανότητες που προσφέρουν τμήματα πληροφορικής, μηχανικών σπουδών και οικονομικών (STEM jobs), όλο και λιγότεροι φοιτητές επιλέγουν την φοίτηση σε παραδοσιακά τμήματα ιστορίας, λογοτεχνίας και τεχνών. Την ίδια στιγμή, η οικονομική ενίσχυση των τμημάτων Ανθρωπιστικών Σπουδών γνωρίζει πρωτοφανείς περικοπές, ειδικά σε Αμερική και Ευρώπη, αλλά και μια ιδιαίτερη απαξίωση στον δημόσιο λόγο και χώρο.
Υπάρχει κι αν ναι, ποιος (πρέπει) να είναι ο ρόλος των Ανθρωπιστικών Σπουδών αλλά και εν γένει της ανθρωπιστικής σκέψης και συμπεριφοράς σήμερα; Με ποιον τρόπο μπορούμε να ανανεώσουμε το ενδιαφέρον μας για τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες αλλά και με ποιον τρόπο κλάδοι όπως η λογοτεχνία, η ιστορία, η ανθρωπολογία, η μουσικολογία, καλούνται να επαναδιατυπώσουν τη σχέση τους με την κοινωνία και τον κόσμο, ανανεώνοντας τα εργαλεία, τα ερωτήματα αλλά και την ίδια την επιστημολογική τους συγκρότηση;
Σε αυτά και σε άλλα ερωτήματα, κλήθηκε να απαντήσει η πρώτη διεξαγωγή του ετήσιου εθνικού φεστιβάλ Being Human στη Senate House στο τέλος του Νοεμβρίου που οργανώθηκε από το School of Advanced studies. Κλήθηκε, με άλλα λόγια, να γιορτάσει έμπρακτα τη διαρκή παρουσία των Ανθρωπιστικών Σπουδών, την αναγκαιότητα μαζί και την επικαιρότητά τους. Γιατί οι Ανθρωπιστικές Σπουδές εμπνέουν και εμπλουτίζουν την καθημερινή μας ζωή, μάς βοηθούν να κατανοήσουμε και να διατηρήσουμε την καθημερινή εμπειρία, γνώση και συναναστροφή, μάς χορηγούν, τέλος, τα μέσα για να διαχειριστούμε και να αντιμετωπίσουμε έναν κόσμο που ολοένα (θα) αλλάζει. Την ίδια στιγμή, η διοργάνωση και η επιτροπή τού Being Human φέρνοντας κοντά έναν μεγάλο αριθμό από όχι μόνο επιστήμονες κι ερευνητές αλλά και δημιουργούς, καλλιτέχνες και συγγραφείς, κατορθώνουν να εμπεδώνεται και να ενισχύεται η ιδέα για μια υψηλού επιπέδου γνώση δυναμική, ζωογόνα και προσβάσιμη σε όλους.
Μέσα από μια πυκνό και πλούσιο δίκτυο εκδηλώσεων, σεμιναρίων, ομιλιών, παρουσιάσεων σε πολλές πόλεις της Μεγάλης Βρετανίας παρουσιάστηκαν ενδιαφέροντα θέματα, μέσα κι έξω από αίθουσες, κυρίως αφορμές για να ξανασχοληθούμε με τις Ανθρωπιστικές σπουδές: Εκδόσεις και προπαγάνδα στον Β παγκόσμιο Πόλεμο, Τόση πολλή πληροφορία και ψηφιακή συνθήκη, Ανακαλύπτοντας εκ νέου τη μουσική, Ο Σαίξπηρ με ασυνήθιστο τρόπο, Πώς διαβάζουμε-μια απτική ιστορία των βιβλίων, Η ζωή του Dylan Thomas, Αρχαία σπαράγματα και άλλα πολλά θέματα συζητήθηκαν, απασχόλησαν, προβλημάτισαν και τελικά συνηγόρησαν πως οι Ανθρωπιστικές Σπουδές είναι εδώ γιατί δομουν την ανθρώπινη ύπαρξη.
Άννα-Μαρία Σιχάνη, ομάδα DARIAH GR Ακαδημία Αθηνών