DH t(r)ip της Παρασκευής_36 | Ανακαλύπτοντας θησαυρούς στο διαδίκτυο
Άφθονες είναι πλέον οι δυνατότητες που προσφέρονται διαδικτυακά για την εύκολη αναζήτηση και τον εντοπισμό του πρωτογενούς υλικού ενός νομισματολόγου. Αρχινώντας από βάσεις δεδομένων ερευνητικών ιδρυμάτων, μουσείων και πανεπιστημίων, μέχρι ιστότοπους μεγάλων οίκων δημοπρασιών του εξωτερικού, τα μέλη της ερευνητικής κοινότητας της Νομισματικής έχουν πλέον στη διάθεσή τους, στην οθόνη του υπολογιστή τους και μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, το υλικό για το ερευνητικό τους έργο. Πληροφορίες για άλλοτε δυσπρόσιτα νομίσματα, που βρίσκονται στο πλέον μακρινό μουσείο του εξωτερικού ή σε κάποια δημοπρασία για να καταλήξουν στα χέρια ενός συλλέκτη, φτάνουν σήμερα στον ερευνητή μέσω μιας απλής ή και σύνθετης στα ζητούμενά της αναζήτησης σε διαδικτυακές βάσεις δεδομένων ανοικτής πρόσβασης. Παρακάτω, ακολουθεί μια ενδεικτική μόνο παρουσίαση σχετικών ιστότοπων, η οποία σε καμία περίπτωση δεν εξαντλεί το πλήθος τους.
Επαναστατικό στη σύλληψή του το Online Coins of the Roman Empire αποτελεί ένα εργαλείο σχεδιασμένο για να βοηθά στην ταύτιση, καταλογογράφηση και αναζήτηση του πλούσιου νομισματικού υλικού της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στην ουσία πρόκειται για ένα εύκολο στη χρήση του ψηφιακό corpus, με μεταφορτώσιμες εγγραφές, το οποίο ενσωματώνει πάνω από 43.000 τύπους νομισμάτων. Για μία πιο εξειδικευμένη αναζήτηση που αφορά τα επαρχιακά νομίσματα πόλεων της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, η βάση δεδομένων Roman Provincial Coinage online παρέχει πληροφορίες για 29.825 νομισματικούς τύπους, που προκύπτουν από 129.846 νομίσματα.
Όσον αφορά τα αρχαία ελληνικά, αλλά και τα επαρχιακά νομίσματα, η αναλυτική μηχανή έρευνας του νομισματικού ερευνητικού έργου της Βρετανικής Ακαδημίας Sylloge Nummorum Graecorum φέρνει τους γνωστούς έντυπους καταλόγους της βιβλιοθήκης στο σπίτι μας. Αρχαία ελληνικά, ρωμαϊκά, επαρχιακά, βυζαντινά έως και κελτικά νομίσματα συγκεντρώνει η βάση δεδομένων Wildwinds, αντλώντας το υλικό από γνωστούς νομισματικούς καταλόγους και άλλου τύπου δημοσιευμένο υλικό.
Πλήρεις και αρκετά αξιόπιστες περιγραφές των νομισμάτων, αλλά και συνήθως πολύ καλές απεικονίσεις τους μπορεί ο μελετητής να αντλήσει και από ιστότοπους μεγάλων οίκων δημοπρασιών όπως για παράδειγμα το Classical Numismatic Group, LLC, η Leu Numismatic και πολλές δεκάδες άλλες. Εξίσου χρήσιμες, και φυσικά με πλουσιότερο νομισματικό υλικό, είναι και οι βάσεις δεδομένων που περιέχουν νομίσματα από αρχεία δημοπρασιών διαφόρων οίκων, όπως το CoinArchives, το acsearch.info, το SIXBID.COM και το NumisBids. Οι αναζητήσεις σε αυτά μπορούν να σχετίζονται τόσο με τα ίδια τα νομίσματα, όσο και με συγκεκριμένες δημοπρασίες.
Εάν πάλι το ενδιαφέρον του ερευνητή στρέφεται στους νομισματικούς «θησαυρούς» που χρονολογούνται από την αρχαιότητα έως τους ρωμαϊκούς χρόνους, η διαδικτυακή εκδοχή του γνωστού έντυπου έργου Inventory of Greek Coin Hoards, το Coin hoards of the Roman Republic Online, αλλά και το εν εξελίξει έργο Coin Hoards of the Roman Empire αποτελούν ασφαλώς κάποιες από τις εκ των ων ουκ άνευ επιλογές για αναζήτηση.
Όσον αφορά τις βάσεις δεδομένων που έχουν υλοποιηθεί στον ελληνικό χώρο ενδεικτικά αναφέρουμε δύο από αυτές. Η πρώτη, με τίτλο Μακεδονικό Βασίλειο: Τα χάλκινα νομίσματα, του Τομέα Ελληνικής και Ρωμαϊκής Αρχαιότητας, του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, περιλαμβάνει περισσότερα από 1.470 χάλκινα νομίσματα του Μακεδονικού βασιλείου. Οι περιγραφές των νομισμάτων πλαισιώνονται από γενικές πληροφορίες για το Μακεδονικό κράτος, την οικονομία και την νομισματική του ιστορία. Η δεύτερη, η νομισματική βάση δεδομένων του ιστότοπου Κύπριος Χαρακτήρ, περιλαμβάνει προς το παρόν αργυρά νομίσματα των βασιλέων της Κύπρου των αρχαϊκών, κλασικών και πρώιμων ελληνιστικών χρόνων που προέρχονται από συλλογές μουσείων, από ιδιωτικές συλλογές και από καταλόγους δημοπρασιών. Εδώ, ο ερευνητής μπορεί να αναζητήσει νομίσματα μέσω της απλής ή της εξειδικευμένης αναζήτησης και να εντοπίσει τις πηγές προέλευσης του νομισματικού υλικού, το οποίο εμπλουτίζεται διαρκώς.
Συνεργάτες: Αθηνά Ιακωβίδου
Επιμέλεια: Γεράσιμος Χρυσοβιτσάνος