DARIAH-EU is launching an annual Open Access Book Bursary for the publication of one’s first monograph within the domain of Digital Humanities. The bursary will fund the Open Access publication of one monograph (or other long form of scholarship) per year.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_60 | Τα μουσεία ανοίγουν (ξανά)!
Σε προηγούμενο DH t(r)ip είχαμε γνωρίσει μεθόδους και εφαρμογές με τις οποίες τα μουσεία προσπαθούν να προσελκύσουν εικονικούς επισκέπτες σε εικονικά μουσεία στο πλαίσιο που διαμορφώνουν παράγοντες όπως η πρόσφατη επέλαση της πανδημίας του COVID-19. Στη μετά-COVID εποχή τα μουσεία επανέρχονται στο προηγούμενο μοντέλο υποδοχής πραγματικών επισκεπτών στους χώρους τους και καλούνται να αξιοποιήσουν την προηγμένη τεχνογνωσία που εφάρμοσαν όλο αυτό το διάστημα στον σχεδιασμό και την ανάπτυξη εκθέσεων προσανατολισμένα πάντα σε ένα ανθρωποκεντρικό μοντέλο. Οι μουσειογραφικές μελέτες τους είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν και να ενσωματώσουν τις δυνατότητες που τους προσφέρουν οι νέες τεχνολογίες;
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_59 | Covid-19, ιστορία και διαδίκτυο
Η πανδημία του Covid-19 γέννησε έντονο ενδιαφέρον για πανδημίες και επιδημίες στο παρελθόν. Πολλές από τις αναζητήσεις μας μπορούν να ικανοποιηθούν ψηφιακά, καθώς ήδη πριν ξεσπάσει ο Covid-19 η διεθνής κοινότητα των ιστορικών της ιατρικής και της υγείας και οι θεσμικοί τους φορείς είχαν θέσει στη διάθεση της ευρύτερης επιστημονικής κοινότητας πρωτογενές υλικό και ερευνητικά βοηθήματα για παλαιότερους αιώνες. Το υλικό αυτό συμπληρώνεται και από την ψηφιακή επικοινωνία με τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες υπερβαίνουν τα παλαιότερα σύνορα της γνώσης.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_58 | From Ink to Link
(Από τα παλιά μας τεύχη)
Το 1945, πάνω από τα ερείπια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όπου δοκιμάστηκαν και χρησιμοποιήθηκαν ευρέως η επιστήμη και η τεχνολογία, ο Vannevar Bush, ένας ευφυής και ταλαντούχος επιστήμονας, γράφει το εμπνευστικό άρθρο As We May Think στο περιοδικό Τhe Atlantic Monthly. Στο άρθρο αυτό ο Bush προβληματίζεται και ταυτόχρονα κλείνει το μάτι σ’ ένα μέλλον όπου οι επιστήμονες θα επαναπροσδιορίσουν το αντικείμενο, τις μεθόδους αλλά και τους πλέον ιδεατούς γι’ αυτούς στόχους της έρευνάς τους.
Διαβάστε περισσότεραΚέλλυ Μαυρομμάτη
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα. Σπούδασα στην πόλη μου αυτό που αγαπούσα από παιδί, ιστορία και αρχαιολογία. Συνέχισα με ειδίκευση στη βυζαντινή ιστορία και για διδακτορικό επέλεξα να ασχοληθώ με το φυσικό περιβάλλον στο Βυζάντιο. Ολοκληρώνοντας την εργασία αυτή, εργάστηκα σε ερευνητικά προγράμματα, δημοσίευσα άρθρα και ασχολήθηκα με την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σήμερα ανήκω στην ομάδα του DΑRIAH-GR/ΔΥΑΣ και αισιοδοξώ να ενισχύσω το έργο της για τη δημιουργία ψηφιακής πύλης σχετικά με την ιστορία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα.
Βίκη Ντρίτσου
Η Βίκη Ντρίτσου είναι πληροφορικός και συνεργάτης της Μονάδας Ψηφιακής Επιμέλειας του Ερευνητικού Κέντρου «Αθηνά» Γεννήθηκε το 1980 στην Αθήνα και πέρασε τα παιδικά της χρόνια στην –αραιοκατοικημένη τότε– Αγία Παρασκευή. Σπούδασε στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου απέκτησε πτυχίο, μεταπτυχιακό δίπλωμα ειδίκευσης και διδακτορικό δίπλωμα στην Πληροφορική. Εξειδικεύτηκε στις οντολογίες, στις σημασιολογικές βάσεις δεδομένων και στην αποδοτική εκτέλεση επερωτήσεων σε αυτές. Οι ερευνητικές της ανησυχίες συμπεριέλαβαν για μια περίοδο και τη Βιοπληροφορική. Έχει επίσης εργαστεί στο Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) στο Ηράκλειο Κρήτης, καθώς και στο Polo Innovazione di Genomica, Genetica e Biologia (Polo GGB) στην Περούτζα της Ιταλίας, όπου αγάπησε το καλό ιταλικό κρασί και το προσούτο. Απολαμβάνει να περνάει τον ελεύθερό της χρόνο παρέα με τους φίλους της, να βλέπει ταινίες περιπέτειας και να πηγαίνει εκδρομές – σε ορεινούς κατά προτίμηση προορισμούς
Χριστίνα Δημακοπούλου
Γεννήθηκα το 1983 στην Αθήνα. Σπούδασα Ιστορία και Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 2007 έφυγα για το Παρίσι για να συνεχίσω τις σπουδές μου στην Ιστορία της Τέχνης στο πανεπιστήμιο Université de Paris I. Το 2010 ξεκίνησα τη διδακτορική μου διατριβή στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών της Αθήνας, απ’ όπου και έλαβα το διδακτορικό μου δίπλωμα στην Ιστορία της Τέχνης οκτώ χρόνια αργότερα. Αντικείμενο της διδακτορικής μου έρευνας υπήρξε ο θεσμικός ρόλος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης κατά την περίοδο του Μεσοπολέμου. Από το 2018 συμμετέχω ως επιστημονικός συνεργάτης σύνταξης στην εξαμηνιαία επιστημονική επιθεώρηση Κρίση (Αθήνα, Εκδόσεις Τόπος – http://e-krisi.gr/ ). Τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα εστιάζονται στην ιστορία των καλλιτεχνικών θεσμών στη διατομή της με το πεδίο της Ιστορίας της Τέχνης. Η πρόσφατη εμπλοκή μου στο DARIAH-GR/ΔΥΑΣ, της ελληνικής ερευνητικής υποδομής για τις ανθρωπιστικές επιστήμες και τις τέχνες, στάθηκε αφορμή μιας πιο συστηματικής γνωριμίας με το πεδίο της ψηφιακής Ιστορίας της Τέχνης και τις ερευνητικές εφαρμογές της.
DH t(r)ip της Παρασκευής_57 | Το πέρασμα της Διαλεκτολογίας στην ψηφιακότητα
Οι ταχύτατες και αλματώδεις εξελίξεις στην Υπολογιστική Γλωσσολογία έφεραν μια εναλλακτική προσέγγιση των περισσότερων θεωρητικών ζητημάτων της περιγραφής, ανάλυσης και επεξεργασίας της γλώσσας. Με τη συνδρομή των εργαλείων ανάλυσης κειμένων, την επεξεργασία ομιλίας και τη δημιουργία ψηφιακών σωμάτων κειμένων, σχεδόν όλοι οι κλάδοι της Γλωσσολογίας εντάσσονται δυναμικά στο τεχνολογικό άρμα με απώτερο σκοπό την ταχύτερη επεξεργασία των δεδομένων, τη διαχείριση μεγαλύτερου όγκου υλικού, την αυτόματη επισημείωση και ανάλυση. Οι παραπάνω αλλαγές δεν άφησαν ανεπηρέαστη τη Διαλεκτολογία που προϋποθέτει την ύπαρξη μεγάλου όγκου υλικού για να αναπτύξει και δημιουργήσει τις θεωρητικές της προσεγγίσεις. Από τη αναλογική διαχείριση δύσκολα συλλεχθέντων δεδομένων, γίνεται το πέρασμα στην ψηφιακότητα στις διαλέκτους και τα πρώτα βήματα κυριαρχίας της Υπολογιστικής Διαλεκτολογίας.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_56 | Ξαναγράφοντας τα κείμενα
(Από τα παλιά μας τεύχη)
Ένας από τους πλέον διαδεδομένους τρόπους περιγραφής και αναπαράστασης κειμενικών τεκμηρίων και πληροφορίας σε ψηφιακή μορφή είναι το πρότυπο TEI – Text Encoding Initiative, που χρησιμοποιείται ευρέως από τη διεθνή επιστημονική κοινότητα των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών. Πρότυπο, πρωτοβουλία, κοινότητα και εργαλείο υποδομής, τι είναι ακριβώς το TEI και γιατί είναι χρήσιμο στις Ανθρωπιστικές Σπουδές;
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_55 | Roy Rosenzweig Center for History and New Media Revisited
Σε παλαιότερο τεύχος του DH t(r)ip είχαμε αναφερθεί στο RRCHNM. Από τότε έχουν περάσει 6 χρόνια και αξίζει μία νέα επίσκεψη στο Κέντρο για να δούμε τι νέο έχει να προσφέρει στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες και ειδικότερα στην Ιστορία, αλλά και ποιες από παλαιότερες πρωτοβουλίες αποκτούν νέο ενδιαφέρον κυρίως λόγω των πρωτοφανών συνθηκών της πανδημίας.
Το 2019 το RRCHNM συμπλήρωσε 25 χρόνια λειτουργίας κατά τη διάρκεια των οποίων έχει αναπτύξει περί τα 100 διαφορετικά έργα: εργαλεία, ερευνητικά projects, εκπαιδευτικές δράσεις και πάνω απ’ όλα εκπαιδευτικό υλικό. Οι δύο ναυαρχίδες του, στις οποίες κυρίως οφείλει τη διεθνή του καταξίωση, παραμένουν βέβαια το Zotero και το Omeka. Σε αυτό το τεύχος θα αναφερθούμε σε κάποια ακόμα εργαλεία που έχουν στο μεταξύ καταξιωθεί στην ερευνητική κοινότητα, καθώς και σε 2 από τα ενδιαφέροντα projects του Κέντρου που μπορούν να έχουν ευρύτερη απήχηση στην εκπαιδευτική κοινότητα:
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_54 | Η μελέτη των λαϊκών αφηγήσεων στην ψηφιακή εποχή
Οι θεωρητικές και μεθοδολογικές εξελίξεις στα επιστημονικά πεδία της λαογραφίας, της εθνολογίας, της κοινωνικής ανθρωπολογίας και της προφορικής ιστορίας, σε συνδυασμό με τη ραγδαία εξάπλωση των ψηφιακών τεχνολογιών έχουν επηρεάσει την εθνογραφική έρευνα πεδίου αναφορικά με τις μεθόδους συλλογής αλλά και τη μορφή του υλικού (οπτικοακουστικό υλικό σε αναλογική και ψηφιακή μορφή).
Πολύ περισσότερο έχουν επηρεάσει τα ίδια τα αρχεία. Εκτός από την ψηφιοποίηση του παλαιού χειρόγραφου ή αναλογικού υλικού, η εισαγωγή της ψηφιακότητας εκσυγχρονίζει την οργάνωση, την ταξινόμηση και τη διαχείριση τόσο του παλαιού όσο και του νέου αρχειακού υλικού. Επιπλέον, προσφέρει περισσότερες δυνατότητες αρχειοθέτησης, τεκμηρίωσης, διασύνδεσης και παρουσίασης των διαφορετικών μορφών πληροφορίας που βρίσκονται στα αρχεία, τη διασύνδεση μεταξύ των διαφόρων τύπων αρχειακού υλικού, καθώς και τη διασύνδεση μεταξύ διαφορετικών αρχείων. Τελικά, η μετάβαση στην ψηφιακή εποχή δεν αποτελεί απλώς μια τεχνολογική εξέλιξη. Είναι μια πολύ βαθύτερη αλλαγή, η οποία μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την ίδια την έννοια του αρχείου.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_53 | To GIS στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες
Το Σύστημα Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS) είναι ένα πλαίσιο για τη συλλογή, διαχείριση και ανάλυση δεδομένων, βασισμένο στην επιστήμη της γεωγραφίας. Το GIS ενσωματώνει πολλούς τύπους δεδομένων, αναλύει τη χωρική θέση και αναπτύσσει επίπεδα πληροφοριών σε οπτικοποιήσεις χρησιμοποιώντας χάρτες και τρισδιάστατες αναπαραστάσεις. Με αυτές τις ικανότητες, το GIS οργανώνει γεωγραφικά πλήθος πληροφοριών, όπως μοτίβα, σχέσεις και καταστάσεις, βοηθώντας τους ερευνητές να αναλύσουν και να κατανοήσουν σε βάθος το ανά χείρας υλικό τους προς μελέτη, εξάγοντας συμπεράσματα βασισμένα σε χωρικά δεδομένα. Το GIS βρίσκει εφαρμογή στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες οι οποίες αξιοποιούν τις δυνατότητες που τους παρέχονται, με τους μελετητές να συνδυάζουν σύνολα δεδομένων που ήδη έχουν (dataset) με γεωγραφικές πληροφορίες.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_52 | Ελληνική περιβαλλοντική ιστορία και Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες
Η περιβαλλοντική ιστορία περιγράφει την αμοιβαία σχέση ανθρώπου και φύσης στη διάρκεια του χρόνου και παράλληλα την ίδια την εξέλιξη του περιβάλλοντος μέσω των φυσικών διεργασιών ή ως συνέπεια της ανθρώπινης δραστηριότητας. Η ποικιλία των κατευθύνσεών της προσφέρει ευρύ πεδίο διεπιστημονικών μεθοδολογικών προσεγγίσεων οι οποίες αντλούν πηγές και μεθόδους έρευνας από την ιστορία, την αρχαιολογία και τις επιστήμες της γης. Η σύγχρονη ψηφιακή εποχή προσφέρει πεδίο για γόνιμες συγκρίσεις μέσα από πληθώρα πληροφοριακών πόρων και τεκμηρίων που προέρχονται από διάφορα επιστημονικά πεδία, προβάλλονται με ποικίλα ψηφιακά μέσα και τεχνικές και εστιάζουν κυρίως στη συγκέντρωση και αρχειοθέτηση επιστημονικού υλικού, ηλεκτρονικών εγγράφων και βιβλιογραφίας με σκοπό τη διάχυση επιστημονικών πορισμάτων στο κοινό.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_51 | Σώματα κειμένων στα Digital Humanities
Τι προτιμούμε να λέμε στα ελληνικά: αφορά κάτι ή αφορά σε κάτι; Είναι ο ασκός ή οι ασκοί του Αιόλου; Γράφουμε αυγό ή αβγό; Υπάρχουν οι τύποι αρκώ ή αρκούμουν; Είναι θετικό να πεις υπό το μανδύα του; Λέμε θεσμικό πλαίσιο και χωροχρονικά πλαίσια ή το αντίθετο; Το να προσφύγει κανείς στην αυθεντία λ.χ. ενός λεξικού, μιας γραμματικής ή ενός καθηγητή γλωσσολογίας, μπορεί να μας δώσει μια απάντηση για το τι «πρέπει» να λέει κανείς, αλλά δεν απαντά στο τι πραγματικά λένε οι ομιλητές της ελληνικής και όχι τι πιστεύει κάποιος ότι λένε (ή γράφουν). Μια συστηματική μέθοδος της γλωσσολογίας, που έχει κυριαρχήσει σε όλα τα πεδία της τα τελευταία χρόνια, είναι η χρήση σωμάτων κειμένων. Τα σώματα κειμένων αποτελούν, πολύ μεγάλες συνήθως, συλλογές γλωσσικού υλικού, αποθηκευμένου σε ηλεκτρονική μορφή και επιλεγμένου με προσεκτικό τρόπο ώστε να προσφέρει χρήσιμα στοιχεία για να απαντηθούν γλωσσολογικά ερωτήματα. Το γλωσσικό υλικό στα σώματα κειμένων προέρχεται από προφορικά και γραπτά κείμενα, από διαφορετικά κειμενικά είδη, και μπορεί να φτάσει σε μέγεθος πολλά εκατομμύρια ή και δισεκατομμύρια λέξεις.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_50 | Meeple do Digital Humanities: Επιτραπέζια παιχνίδια και Ψηφιακές Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες
Όταν η Alison Hansel ονόμασε κατά λάθος meeple (blend από τα my και people) τις φιγούρες του παιχνιδιού Carcassonne, δεν φαντάστηκε την κυριαρχία τους πέρα από τον κόσμο των επιτραπέζιων παιχνιδιών. Το πέρασμα από τα παραδοσιακά επιτραπέζια τύπου Monopoly, Taboo, Hotel, Risk, Trivial Pursuit στα επιτραπέζια παιχνίδια νέας γενιάς, όπως είναι το εμβληματικό Catan, το 7 Wonders, το Ticket to Ride, το Small World, το Gloomhaven, το Pandemic άλλαξε ριζικά τη φυσιογνωμία του είδους. Περιορίστηκε ο παράγοντας «τύχη», δημιουργήθηκαν συνεργατικά παιχνίδια, ενώ πλέον τα περισσότερα μπορούν εύκολα, γρήγορα και διασκεδαστικά να χρησιμοποιηθούν για εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς σκοπούς. Δεν είναι τυχαίο που η πλατφόρμα Kickstarter τον Απρίλιο 2019, ανακοίνωσε ότι από το συνολικό ποσό της χρηματοδότησης που ήταν πάνω από 1 δις στα 10 χρόνια λειτουργίας, το 70% δόθηκε για τη δημιουργία επιτραπέζιων παιχνιδιών.
Διαβάστε περισσότεραDH t(r)ip της Παρασκευής_49 | Η μελέτη αρχαίων επιγραφών στην εποχή των Digital Humanities
Όψεις του δημόσιου και ιδιωτικού βίου της αρχαιότητας, ιστορικά γεγονότα, από τα σπουδαιότερα μέχρι τα ήσσονος σημασίας αποτυπώνονται στις αρχαίες επιγραφές. Αδιαμφισβήτητα τεκμήρια του αρχαίου κόσμου, χωρίς τη μεσολάβηση μεταγενέστερων αντιγραφέων, οι επιγραφές αποτελούν μάρτυρες της δραστηριότητας των ανθρώπων από τα πρώτα ιστορικά χρόνια. Σήμερα, η ερευνητική κοινότητα του κλάδου της Επιγραφικής ανασύροντας πληροφορίες από τις ενεπίγραφες επιφάνειες των φορέων των επιγραφών, συμβάλουν στην ανασύσταση της εικόνας του αρχαίου κόσμου και στη γνώση μας για τα αρχαία χρόνια. Με την εξέλιξη των νέων τεχνολογιών οι επιγραφολόγοι έχουν στη διάθεσή τους πλέον ψηφιακά εργαλεία και μεθόδους τα οποία διευκολύνουν την έρευνά τους και δίνουν νέες δυνατότητες στον ερευνητικό τρόπο προσέγγισης των επιγραφών.
DH t(r)ip της Παρασκευής_48 | Επιδημίες, πανδημίες και κοινωνίες: Η συμβολή των Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Επιστημών
Τον τελευταίο καιρό, και με αφορμή την πανδημία της ασθένειας COVID-19, οι επιδημίες του παρελθόντος έχουν επανέλθει στον δημόσιο λόγο. Άρθρα και αναλύσεις για τον λοιμό της Αθήνας τον 5ο αιώνα π.Χ., τη λεγόμενη «πανώλη του Ιουστινιανού» τον 6ο αιώνα μ.Χ., τον «Μαύρο Θάνατο» του 14ου αιώνα και την ισπανική γρίπη που ακολούθησε τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δημοσιεύονται στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, παρουσιάζονται σε τηλεοπτικές συζητήσεις και αναζητούνται στον παγκόσμιο ιστό από όλο και περισσότερους ανθρώπους προκειμένου να κατανοήσουν ένα παρόν επισφάλειας και διακινδύνευσης. Η επιστροφή αυτή, ή μάλλον η ανάκληση, αποκαλύπτει την ασύμμετρη σχέση ιστορίας και μνήμης. O Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, π.χ., έχει εκτοπίσει ολοκληρωτικά στη συλλογική μνήμη την επιδημία της ισπανικής γρίπης, αν και τα θύματα της δεύτερης ήταν πιθανότατα περισσότερα από εκείνα του πολέμου. Όπως σχολιάζει ένας αναγνώστης σε ένα άρθρο της ιστορικού Nancy Bristow, «οι πολιτισμικές μας μνήμες είναι γεμάτες με ιστορίες, διηγήσεις και μύθους για τις μάχες, αλλά δεν περιέχουν απολύτως τίποτα για την επιδημία. Είναι σαν ο πόλεμος, με όλη του τη δόξα, να είναι πολύ πιο σημαντικός για το είδος μας από την ασθένεια».
DH t(r)ip της Παρασκευής_47 | Ανθρωπιστικές Επιστήμες #ApoToSpiti
Τα Digital Humanities παρέχουν τη δυνατότητα στους ερευνητές και το ευρύτερο κοινό των Ανθρωπιστικών Επιστημών να απολαμβάνουν εξ αποστάσεως τα οφέλη καινοτόμων ψηφιακών εφαρμογών και εργαλείων. Στο DHt(r)ip αυτού του μήνα, με αφορμή την αναγκαία παραμονή των περισσοτέρων στην οικία τους λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊού Covid-19, παρουσιάζονται ψηφιακές πύλες, δράσεις και υλικό στα οποία οι χρήστες του διαδικτύου μπορούν να περιηγηθούν από τους ηλεκτρονικούς τους υπολογιστές και άλλες έξυπνες συσκευές, χωρίς να απαιτείται η μετακίνησή τους. Με αρωγό τις προηγμένες νέες τεχνολογίες, ερευνητές, και όχι μόνο, έχουν τη δυνατότητα να επισκεφθούν χώρους πολιτισμού, να συμμετέχουν ενεργά σε πληθοποριστικά project, να περιηγηθούν σε βιβλιοθήκες και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και γνώσεις.
DH t(r)ip της Παρασκευής_46 | Ψηφιακά εργαλεία για την Ιστορία της τέχνης: η περίπτωση των Cranach
Η προσέγγιση του έργου καλλιτεχνών της δυτικής παράδοσης υπό μια ανανεωμένη οπτική, μια οπτική που είναι πλέον δυνατή χάρη στην ψηφιακή τεχνολογία, συνιστά ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον ζήτημα για την Ιστορία της τέχνης. Η προσέγγιση του έργου των Cranach μέσω ψηφιακών εργαλείων αποτελεί μια τέτοια περίπτωση χρήσης της ψηφιακής τεχνολογίας για τη μελέτη και την παρουσίαση των ερευνητικών αντικειμένων της ιστορίας της τέχνης, περίπτωση η οποία εντάσσεται το δίχως άλλο στο πλαίσιο του διαλόγου που αναπτύσσει η Ιστορία της τέχνης με την ψηφιακή τεχνολογία στη σύγχρονη εποχή. Ποιοι ήταν όμως οι Cranach; Υπό το όνομα Cranach αναγνωρίζονται τρεις ζωγράφοι: ο Lucas Cranach ο πρεσβύτερος (1472-1553) και οι δυο γιοι του Lucas Cranach ο νεότερος (1515-1586) και Hans Cranach (1513-1537). Ένα πάντως είναι σίγουρο, ότι το όνομα Cranach έπαιξε σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της γερμανικής τέχνης της Αναγέννησης του 16ου αιώνα. Στο εργαστήριο των Cranach φιλοτεχνήθηκαν χιλιάδες έργα που απευθύνονταν τόσο σε καθολικούς όσο και σε προτεστάντες τα οποία όχι μόνο πουλήθηκαν αλλά και αντιγράφτηκαν (ή παραλλάχθηκαν) μαζικά.
DH t(r)ip της Παρασκευής_45 | Ο χάρτης και η επικράτεια (των δεδομένων)
Η οπτικοποίηση, η ποικιλόμορφη δηλαδή οπτική απεικόνιση δεδομένων, αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία και ερευνητικά πεδία στις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες (Digital Humanities, DH). Στην οπτικοποίηση απεικονίζονται δεδομένα που συλλέγονται από κάποιον ερευνητή στο πλαίσιο ενός έργου και με συγκεκριμένο σκοπό. Επομένως, κατά την Johanna Drucker, δεν πρόκειται για απλά «δεδομένα»-data, τα οποία υπάρχουν ανεξαρτήτως του εκάστοτε ερευνητικού ερωτήματος –και μπορούν εξ ορισμού να οπτικοποιηθούν. Είναι «συλλεχθέντα δεδομένα»-capta στο πλαίσιο ενός ερευνητικού ερωτήματος και η οπτικοποίηση –θεωρητικά τουλάχιστον– απεικονίζει το επιχείρημα και το εγχείρημα της επεξεργασίας τους. Διότι το σημαντικό στα DH είναι το γιατί συλλέγουμε δεδομένα και το πώς επιδιώκουμε να διευρύνουμε τη γνώση σε ένα πεδίο, εκμεταλλευόμενοι τις δυνατότητες των ψηφιακών τεχνολογιών.